22.10.2019
Zmiany prawne – Biała Lista VAT i Split Payment bez tajemnic
Nadchodzące zmiany prawne, które przygotował ustawodawca, zmieniają prowadzenie biznesu w Polsce.
Do najważniejszych i w części już obowiązujących nowości można zaliczyć zasady weryfikacji kontrahentów biznesowych.
Od 1 września 2019 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy (Ustawa o VAT z 12 kwietnia 2019 r.), które wymagają, w przypadku transakcji przekraczających kwotę 15 tys. złotych, rozliczenia każdej z nich za pomocą numerów kont figurujących na tzw. Białej Liście Podatników VAT — czyli wykazie rachunków rozliczeniowych przedsiębiorców.
Biała Lista Podatników VAT – co to?
To specjalna lista z numerami kont udostępniona w Internecie. Każdy przedsiębiorca może łatwo i bezpłatnie sprawdzić, czy figuruje tam rachunek jego kontrahenta. Wykaz ten jest administrowany przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) i udostępniany w Biuletynie Informacji Ministerstwa Finansów, a także w serwisie CEIDG. W rejestrze obok numerów rachunków rozliczeniowych, znajdą się również numery identyfikacyjne przedsiębiorców (NIP, REGON, KRS, PESEL), adresy, nazwy podatników, a także dane osób reprezentujących podmiot.
Sankcje za niestosowanie Białej Listy będą obowiązywać od 1 stycznia 2020.
Co grozi przedsiębiorcy za niestosowanie Białej Listy?
Przelew powyżej 15 tysięcy złotych, który trafi na konto spoza Białej Listy, spowoduje sankcje zarówno w zakresie VAT i podatku dochodowego. Innymi słowy: jeśli przedsiębiorca dokona przelewu na rachunek, który w dniu zlecenia przelewu nie figuruje na Białej Liście Podatników VAT, to:
– Nie będzie miał możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty w tej części, w jakiej płatność przekracza kwotę 15 tys. zł. Nie będzie przy tym miała znaczenia liczba transakcji, na jaką podzieli płatność wynikającą z jednej faktury;
– Będzie ponosił ryzyko odpowiedzialności solidarnej ze swoim kontrahentem za zaległości podatkowe, jeśli nie zapłaci on należnego podatku VAT od transakcji.
Jak uniknąć kar?
Ustawodawca przewidział możliwość uniknięcia sankcji w podatku VAT, PIT lub CIT, pod warunkiem zawiadomienia w ciągu 3 dni, naczelnika urzędu skarbowego, właściwego dla sprzedawcy o dokonaniu płatności na rachunek niewskazany w rejestrze.
Split payment – kolejny istotny obowiązek
Od 1 listopada 2019, w niektórych branżach, zostanie wprowadzona obowiązkowa metoda płatności za część faktur, na których widnieją towary lub usługi określane jako podatne na wyłudzenia skarbowe, to tzw. Split payment. Zastąpi on obecnie stosowany mechanizm odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych. W założeniu ma to wyeliminować nadużycia w rozliczaniu VAT.
Na czym to polega?
Split payment to konieczność podzielenia zapłaty za transakcję na dwa rachunki. Kwota netto trafia na ogólny rachunek podmiotu, a kwota podatku VAT, wynikająca z transakcji, na kolejny, powiązany rachunek VAT. Takie rachunki firmowe są tworzone przez banki automatycznie. Przepisy te dotyczą firm realizujących dostawy towarów i usług wymienione w załącznikach 11, 13 i 14 do ustawy o VAT. Uzupełnia je załącznik (15), zawierający katalog towarów i usług. Ich nabycie powoduje obowiązkowe zastosowanie metody Split payment, w momencie realizacji płatności za fakturę, na której widnieje towar z załącznika.
Split payment będzie obowiązkowy aż dla 150 grup towarowych i usługowych, są to m.in:
• elektronika (procesory, smartfony, telefony, tablety, notebooki, laptopy, konsole do gier, tusze, tonery, dyski twarde);
• wyroby ze stali, metale szlachetne oraz kolorowe;
• paliwa napędowe do aut, oleje opałowe i smarowe;
• handel częściami samochodowymi i motocyklowymi;
• prawa do emisji gazów cieplarnianych;
• odpady, złom, surowce wtórne;
• roboty budowlane;
• węgiel.
Wady i zalety tego rozwiązania
Powiązany rachunek VAT, od początku 2020 roku, będzie służył nie tylko do gromadzenia i rozliczania podatku VAT. Po nowelizacji prawa, przedsiębiorcy będą mogli wykorzystywać środki zgromadzone na rachunkach rozliczeniowych VAT, również do opłacania innych zobowiązań na rzecz państwa. Np. składek ZUS, podatku dochodowego, cła lub akcyzy. Ta zmiana oznacza dla przedsiębiorców możliwość odmrożenia środków i wykorzystanie ich do regulowania innych zobowiązań podatkowych. Urzędom Skarbowym daje natomiast możliwość dokonywania egzekucji z rachunków VAT. Nie tylko należności z tytułu podatku VAT, ale także w PIT, CIT, ZUS, cła lub akcyzy.
Split payment – dla kogo?
Na szczęście Split payment nie będzie dotyczył wszystkich transakcji. Faktury nie przekraczające 15 tys. zł nie będą objęte tym obowiązkiem. W takim przypadku, jedynie od nabywcy będzie zależało, czy zastosuje ten model płatności. Transakcje przekraczające tę kwotę, niezależnie od ilości regulujących je przelewów bankowych muszą stosować się do nowego mechanizmu.
Obowiązek ten obejmie również podmioty zagraniczne nie mające siedziby na terenie Polski. Oznacza to dla nich konieczność obsługiwania płatności w oparciu o polskie przepisy prawa bankowego i prowadzenia rozliczeń za pomocą istniejących w Polsce rachunków rozliczeniowych i rachunków VAT.
O czym należy pamiętać
Należy pamiętać o zmianie w oznaczeniach na fakturze. Dla faktur o łącznej wartości dla danego kontrahenta – od 15 tys. zł należy wprowadzić adnotację „mechanizm podzielonej płatności”. Jest ona o tyle istotna, że za jej brak ustawodawca przewiduje sankcje w postaci niezaliczenia poniesionego wydatku do kosztów podatkowych oraz dodatkowej kary z wysokości 30% VAT wskazanego na fakturze.
Jak uniknąć kar za uchybienia w stosowaniu Split payment
Odpowiedzialności można uniknąć jedynie w przypadku gdy sprzedawca poinformuje nabywcę o konieczności zapłaty w modelu Split payment i dokona korekty faktury, dodając zapis o mechanizmie podzielonej płatności, pod warunkiem, że nabywca rzeczywiście dokona zapłaty.
Czas wyzwań
Prowadzący działalność gospodarczą, którzy rozliczają duże ilości faktur, stoją przed wyzwaniem ich ścisłej kontroli. Wiąże się to ze skrupulatnym sprawdzaniem każdej z nich. Szczególnie w zakresie poprawności numerów kont figurujących w Białej Liście oraz podziału kwot transakcji wynikających z mechanizmu Split payment. Można temu zapobiec korzystając z aplikacji ułatwiających i automatyzujących przelewy bankowe. Taką możliwość daje aplikacja MAP solutions – NASZ BANK. Posiada ona zaimplementowany system automatycznej weryfikacji numerów kont bankowych i weryfikacji kontrahenta przy dokonywaniu przelewu bankowego. Sprawdzi status kontrahenta i poprawność kont bankowych.
